Tekst z wieży koscielnej, przetłumaczony na język polski
Bielany (Bettlern – Żebraków) 11.10.1893
Wieża ta została zniszczona i odbudowana w 1893 roku. Prac podjął się Mistrz murarski Eduard Riediger z Tyńca Małego. Roboty napotykały na wiele przeszkód, chodziło przede wszystkim o pieniądze na budowę. Kościół dysponował co prawda kapitałem, wystarczającym na murowaną część wieży, jednak opiekun Kościoła – Pan Carl vom Rath nie zezwolił na wykorzystanie pieniędzy kościelnych. Z własnych funduszy również nic nie ofiarował.
Zbór tutejszy był zbyt biedny, by przeprowadzić budowę części murowanej. Wierni wraz z Panem Archiprezbiterem dr Sofnerem z Ołtaszyna domagali się nieustępliwie postawienia nowej wieży. Opiekun kościelny polecił zbadać sprawę swojemu inżynierowi i mistrzowi ciesielskiemu Panu Freitagowi z niemieckiej Lissy (Leśnica). Wyżej wymienieni Panowie zarządzili tylko remont, szacowany na kwotę 1300 Marek. W ramach tej kwoty pracy podjął się murarz – mistrz Eduard Riediger. Gdy jednak doszło do naprawy wieży, okazało się, że jest na tyle zniszczona, iż należy ją zburzyć. Drzewo nadające się do ponownego użytku, zostało powtórnie wykorzystane (co niestety było widoczne). Chodziło oczywiście o zminimalizowanie kosztów. Prace ciesielskie zostały przeprowadzone przez mistrza – cieślę Josepha Grabsch z Tyńca Małego i czeladników:
– Paula Meier z Tyńca Małego
– Antona Schwanke z Pełcznicy
– Augusta Reiner z Pełcznicy
– Braci Wilhelma i Eduarda Meyer z Schrukwitz
Podczas prac wykończeniowych, które trwały od 6 do 12 października nieuchwytny był zarówno opiekun, jak i duchowny kościelny wraz ze swoim zwierzchnikiem.
Całe to przedsięwzięcie obyło się bez rozgłosu i nie wywołało echa. Cóż… nie możemy zapominać tym, że to w Żebrakowie budujemy wieżę kościelną.
A teraz słów kilka o naszej sytuacji w państwie:
Naszym panującym jest Cesarz Wilhelm II. Został urodzony w roku 1859, 27 stycznia. Przejął władzę 15 czerwca 1888, po śmierci swojego ojca Fryderyka III. Już w pierwszych latach swojego panowania nowy Cesarz wprowadził wiele zmian, tak na przykład:
– Ubezpieczenie dla osób starszych i inwalidów
– Kaliber broni reprezentacyjnej miał wynosić 7 mm
– Kadencja w parlamencie została przedłużona z 3 do 5 lat
– Armię powiększono o 45 tysięcy żołnierzy
– Wprowadzony został obowiązek dwuletniej służby w piechocie
– Itd.
Naszą walutą są Marki. Jedna Marka to 100 Pfennigów.
Mamy do dyspozycji monety: 1, 2, 10, 20 oraz 50 Pfenningowe. Monety 50 Pfenningowe, 1, 2 i 5 Markowe są ze srebra. 10 i 20 Marek są ze złota. Za to 10 i 20 Pfenningów z niklu.
Pogodę mamy bardzo ładną. Nieustannie jest ciepło i sucho. Było takie całe lato. Mimo to plony udały się.
Załączam numer gazety Breslauer Generalanzeiger, by potomni mieli wgląd w realia naszego życia.
Wiadomości te zostały zebrane i zapisane przez Mistrza ciesielskiego Josepha Grabsch z Tyńca Małego urodzonego 4 lutego 1854 roku.